Baharatlar, bir yemeği özel kılan en önemli unsurdur. ‘Ben baharat sevmem’ diyenler, doğru baharat kullanımı ile karşılaşmamıştır; damak zevkinizin uyumlanacağı bir baharat ya da baharatlar mutlaka vardır. Bununla birlikte pişirilecek ürünün de uyumlu olduğu baharatların iyi belirlenmesi gerekmektedir.
İnsanı yemeğe çeken koku, baharatlardan gelir. Kullanılan salçanın, tuzun, et, sebze veya meyvenin tazeliğinin, marinesinin önemli olması kadar içine konulan baharatların o ürünle birleşmesi, tadına ve kokusuna etki eder.
Baharatların Faydası
Baharatların yemeklere lezzet ve koku katmasının yanında, yapılan araştırmalara göre, destekleyici, azaltıcı ve koruyucu olmaları dolayısıyla insan sağlığına da önemli faydaları bulunmaktadır. Bitkilerin kök, çekirdek, yaprak, çiçek, meyve ve/veya kabuklarından elde edilen baharatlar bağışıklık sistemini güçlendirmekten diyabete, kozmetik etkilerden kanser hücrelerinin azalmasına, kolesterol, trigliserid düşürücü etkilerden kalp damar sağlığına kadar birçok faydasının olduğu bilinmektedir.
Burada en önemli nokta, baharatları tüketirken doktorunuza danışmak ve en uygun baharatları kullanmak olacaktır.
Sebzelerde Kullanılan Baharatlar
Kış ve yaz sebzelerinde baharat kullanımı farklılık gösterebilir. Bu çeşitlilik hem vücudun mevsimsel ihtiyaçlarına hem de sebzenin tadını yükselterek lezzet katabilecek olmasına göre değişecektir. Sadece mevsim ve ihtiyaçlar değil, pişirilen bölgenin yemek kültürüne göre de baharat kullanımı şekillenebilir.
Genel olarak sebze yemeklerinde kullanılan baharatları zencefil, zerdeçal, kekik, nane, kişniş, dereotu, maydonoz, defne, sarımsak, anason, karabiber, sumak, vanilya, biberiye, adaçayı, kimyon, lavanta, rezene ve daha fazlası olarak sıralayabiliriz. Bu baharatların yaz aylarında taze olarak tüketme imkanı da vardır.
Et Yemeklerinde Kullanılan Baharatlar
Et yemeklerinde kullanılan baharatlar etin balık, tavuk ve kırmızı et olmasına göre değişiklik gösterecektir.
Tavuk eti için başta köri olmak üzere, karabiber, kırmızı pul biber, kekik, sarımsak, zencefil, kişniş, kimyon, paprika ile tavuk etine yakıştığını düşündüğünüz, damak zevkinize uygun baharatlar kullanılabilir.
Balık için ise öncelikli olan defne yaprağıdır. Bununla birlikte balık etine yakışan diğer baharatlar; fesleğen, zencefil, kişniş, muskat, tarhun, mercanköşk, biberiye, kekik, kapari, nane olarak sıralanabilir.
Kırmızı et yemeklerine en yakışan baharatlar tütsülenmiş olan baharatlardır. Tütsülenmiş kırmızı biber, bunların başında gelir. Bunların yanında et yemeklerine lezzet katan ve vazgeçilmez kılan diğer baharatlar ise hardal, karanfil, karabiber, kişniş, köri, biberiye, kekik, fesleğen, kimyon, sarımsak, kuru erik, fıstık, yenibahar, tarçın olacaktır.
Unutulmamalıdır ki baharatlar kullanılan ete ve etin cinsine göre seçilmelidir. Her balıkta her baharat kullanılamayacağı gibi, her etin farklı pişirme yöntemlerinde de kullanılacak baharatların pişirme yöntemine uygun olmasına dikkat edilmelidir.
